Qoraqalpog'iston Respublikasining o'sish istiqbollari va nuqtalari to'g'risida

Qoraqalpog'iston Respublikasi Vazirlar Kengashi raisi qahramon Sariyev bilan intervyu.
- Qahramon Ramatullayevich, 2021 yil yangi O'zbekiston tarixidagi burilish nuqtalaridan biri bo'ldi. Pandemiyaga qaramasdan, mamlakatning yalpi ichki mahsuloti 7,4 foizga o'sdi. Ushbu yutuqda Qoraqalpog'iston Respublikasining hissasi ham yo'q edi. O'tgan yili Qoraqalpog'iston Respublikasining natijalari qanday?
-Agar Qoraqalpog'iston Respublikasini 2021-yilda ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishning asosiy makroiqtisodiy ko'rsatkichlariga e'tibor qaratsak, o'tgan yil yakunlari bo'yicha quyidagi natijalarga erishildi: yalpi hududiy mahsulot 107,4%, sanoat ishlab chiqarishi 107,4%, qishloq xo'jaligi mahsulotlari ishlab chiqarish 103,7%, qurilish 110,5% va xizmat ko'rsatish sohasi 103,7% ga oshdi. 119,3%. Respublikamizda 64,6 mln. dollarlik xorijiy investitsiyalar o'zlashtirildi. O'tgan yili 123,7 million dollarlik tovarlar eksport qilindi. va 2020-yilga nisbatan eksport hajmi 122 foizni tashkil etdi, eksport qiluvchi korxonalar soni esa 50 foizdan oshdi.
- 2021-yilda Qoraqalpog'iston Respublikasining umumiy tashqi savdo aylanmasi qariyb 657,2 mln. Bu 2020 - yilga nisbatan 21,9 foizga ko'pdir. Sizning fikringizcha, qaysi sohalarda mintaqaviy eksportni oshirish imkoniyati mavjud?
- 2021-yilda kimyo va neft-kimyo mahsulotlari eksporti 284 million AQSh dollarini, yengil sanoat mahsulotlari eksporti esa 105 million AQSh dollarini tashkil etdi. Ushbu tarmoqlar jami 389 million AQSh dollari miqdorida mahsulot eksport qildi. 2022 yilda ushbu tarmoqlardan tovarlar eksporti hajmini 420 mln.
Bundan tashqari, 2022 yilda 38,1 million dollarlik qizilmiya ildizi eksporti amalga oshirilishi kutilmoqda. (2021 yilda eksport hajmi 33,3 mln.), artemiya kistasi 15,1 million dollar miqdorida. (2021 yilda-11,9 mln.), 20,5 million dollarlik meva va sabzavotlar. (2021 yilda-12,2 mln.).
- Qoraqalpog'iston Respublikasida turizm qanday rivojlanmoqda? Qoraqalpog'iston kelajakda Markaziy Osiyo mintaqasida ekstremal turizmning asosiy markaziga aylanishi mumkinmi?
- Keyingi yillarda mamlakatimizda turizmga katta e'tibor qaratilmoqda. Ushbu sektorni rivojlantirish va xorijiy sayyohlarning katta oqimini jalb qilish maqsadida hukumat tomonidan qator qarorlar qabul qilindi, yirik loyihalar amalga oshirilmoqda. O'zbekistonning barcha hududlari singari Qoraqalpog'iston Respublikasi ham o'ziga xos xususiyatlari, tashrif buyuruvchilar uchun jozibadorligi bilan ajralib turadi. Qoraqalpog'istonning tarixi, madaniyati, an'analari, noyob tabiati va landshafti mintaqaning sayyohlik salohiyatini yanada oshirishda muhim rol o'ynaydi.
Ayni paytda mintaqada 33 mehmonxona, 35 mehmon uyi, 16 yotoqxona, 23 turistik sinf transport vositalari, 200 dan ortiq sayyohlik obyektlari (hunarmandchilik ustaxonalari, o'yin-kulgi bog'lari, muzeylar, suv parklari va suv attraksionlari) faoliyat ko'rsatmoqda.
O'zbekiston Respublikasi Prezidentining 2022-yil 27-yanvardagi" xizmatlar sohasini rivojlantirishga doir qo'shimcha chora-tadbirlar to'g'risida " gi PQ-104-sonli qaroriga muvofiq 2022-yilda Qoraqalpog'iston Respublikasida oilaviy biznesni rivojlantirish dasturi doirasida 35,0 mlrd. so'mlik kreditlar ajratildi.
Shunday qilib, 2022-yilda Respublikamizning Ellikqal'a, Mo'ynoq, Chimboy, Qo'ng'irot va Xo'jayli tumanlarida 69 yangi oilaviy mehmon uylari barpo etiladi. Shu bilan birga, 6 yotoqxona, 10 ta yurt lagerlari, 3 ta avtokamping, 30 ta eko-uy, 10 ta konteyner va 10 ta chodir lagerlari tashkil etilib, 10 ta turoperator yaratiladi, buning natijasida 500 dan ortiq kishi ish bilan ta'minlanadi.
2021-yilda Qoraqalpog'iston Respublikasiga ekoturizm doirasida 200 ming turist tashrif buyurdi. Orol dengizi, Sudochye ko'li, Urga qishlog'i, Nijneamudaryo davlat biosfera qo'riqxonasi, Ustyurt tekisligi, Barsakelmes Solonchak, Akchakul ko'li, Karatereng ko'li va innovatsiya markazi loyihalari ekoturizm loyihasidir.
2022-yilda "Jasmin Gold Grupp" MCHJ tomonidan Orol dengizi sohilidagi umumiy qiymati 4 milliard so'mlik ekoturizm (mehmonlarni joylashtirish, ovqatlanish, dam olish, sport, ATV va qayiqlarda uchish) loyihasi amalga oshirilmoqda. Loyihaning ishga tushirilishi natijasida 15 yangi ish o'rni yaratiladi.
=
- O'zbekistonda yangi yil bilan mahalla uslubi bo'yicha ishlar boshlandi. Mahalliy aholi bilan ishlashga hokimning yordamchilari ham qo'shildi. Ularning ishlarini qanday baholaysiz? Hokimning yordamchilaridan qaysi birini taqlid qilishingiz mumkin?
- Ma'lumki, O'zbekiston Respublikasi Prezidentining 2021-yil 3-dekabrdagi "tadbirkorlikni rivojlantirish, aholi bandligini ta'minlash va mahallada qashshoqlikni kamaytirish bo'yicha davlat siyosatining ustuvor yo'nalishlari to'g'risida" gi PF-29-sonli Farmoni hamda "tadbirkorlikni rivojlantirish, bandlikni ta'minlash masalalari bo'yicha hokimlar yordamchilari faoliyatini tashkil etish chora-tadbirlari to'g'risida" gi PQ-31-sonli qaroriga muvofiq "mahallada aholi va qashshoqlikni kamaytirish" hokimning yordamchisi lavozimiga tayinlandi.
Hokimning yordamchilari lavozimiga nomzodlarni o'rganib chiqib, iqtisodiyot, moliya, soliq kompleksi, tijorat banklari, uy-joy kommunal xo'jaligi, ijtimoiy soha va qishloq xo'jaligi sohalarida faoliyat yuritayotgan rahbar va mansabdor shaxslar o'rtasida tanlov natijalariga ko'ra 424 ta mahallaga nomzod ko'rsatildi. Ayni paytda mahallalarda hokimlarning 424 nafar yordamchisi faoliyat yuritmoqda, tumanlar (shaharlar) huzuridagi vazirlik va idoralarning 19 nafar rahbari ularga amaliy yordam ko'rsatish bo'yicha sayyor ishlarni tashkil etmoqda.
Xususan, hokimlarning yordamchilari ularga tutash mahallalardagi har bir xonadonga borib, haqiqiy vaziyatni o'rganmoqda. Ular bandlik darajasini, oilalarning daromad manbalarini, erdan foydalanishni va odamlarning foydali ishlarga bo'lgan ehtiyojlarini tahlil qiladi, shuningdek, imtiyozli kreditlar va tadbirkorlik uchun subsidiyalar berishda amaliy yordam ko'rsatadi.
Qoraqalpog'iston Respublikasida qisqa muddat ichida, ya'ni so'nggi ikki oy ichida yangi "Mahalla" tizimi bo'yicha bir qator tadbirlar o'tkazildi, ijobiy o'zgarishlarga erishildi va hokimlarning yordamchilari faoliyati yaxshi baholanmoqda. Mo'ynoq tumanidagi madeli mahalla hokimining yordamchisi Baxtiyor Menglibekovning ishi yuksak baholanib, shu tuman hokimi etib tayinlangani buning dalilidir. Yuqori natijalarga erishayotgan hokimlarning yordamchilarini bunday lavozimlarga tayinlash bo'yicha maxsus chora-tadbirlar belgilandi va kelgusida bu chora-tadbirlar amalga oshiriladi.
Bunday yondashuvlar natijasida hududlarda mahallalarni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish, oilaviy biznesni kengaytirish, aholi daromadlarini oshirish va ishsizlikni kamaytirish uchun yaratilgan "Mahalla" tizimi albatta o'z samarasini beradi.