"O'zto'qimachiliksanoat" uyushmasi tomonidan investitsiyalar va tashqi savdo vazirligi, tashqi ishlar vazirligi ko'magida xalqaro miqyosda onlayn-brifing tashkil etilib, uning asosiy maqsadi O'zbekiston to'qimachilik sanoatida amalga oshirilayotgan islohotlar, "boykot qilishdan tashqari" tarmog'ining keyingi qadamlari, hamkorlik va hamkorlik afzalliklari hamda mintaqaviy to'qimachilik markaziga aylanish maqsadlari haqida jahon hamjamiyatiga ma'lumot yetkazishdan iborat. Brifingga dunyoning 30 mamlakatidan 180 to'qimachilik sanoati vakillari qo'shildi.
Spikerlar tasodifan tanlanmagan – ular bolalar mehnatini bartaraf etish va majburiy mehnatga salmoqli hissa qo'shgan, so'ngra o'zbek paxtasini boykot qilishni bekor qilgan tashkilotlar tomonidan islohotlar va o'zgarishlarning guvohi bo'lgan. Spikerlar bugungi kunda O'zbekiston to'qimachilik sanoati nimani anglatishini va mamlakat hukumati biznes vakillari, investorlarni to'liq qo'llab-quvvatlayotgani, inson huquq va erkinliklariga rioya etish, ishchilar uchun qulay shart-sharoitlar yaratish masalalariga alohida e'tibor qaratayotganini alohida ta'kidlab o'tdilar.
To'qimachilik sanoati noyob nima? Uning kuchli tomonlari qanday? Sanoat xorijiy brendlarga nimani taklif qiladi?
Ekspertlar O'zbekiston to'qimachilik sanoati haqida gapirar ekan, bu juda qisqa vaqt ichida majburiy mehnatni butunlay yo'q qilishga va bu hodisaning keyingi o'sishiga yo'l qo'ymaslikka muvaffaq bo'lgan dunyodagi yagona mamlakat ekanini ta'kidladilar.
Tarmoqning o'ziga xosligi shundaki, O'zbekiston mamlakat ichkarisida paxta tolasini 100% qayta ishlash quvvatini o'rnatishga muvaffaq bo'ldi, boshqa" to'qimachilik " mamlakatlari esa bu haqda faqat orzu qilishlari mumkin edi.
Yana bir muhim afzalligi mamlakat etarli xomashyo resurs bor va tashqi vaziyatlarga bog'liq emas, deb hisoblanadi.
O'zbekiston islohotlarni davom ettirmoqda va xalqaro mehnat tashkiloti bilan birgalikda 2014-2020-yillarda munosib mehnat dasturida belgilangan ustuvor vazifalarni muvaffaqiyatli amalga oshirdi. Bugun 2021-2025-yillarda O'zbekistonda munosib mehnat qilish bo'yicha yangi mamlakat dasturi qabul qilinib, unda munosib mehnat sharoitlarini yaratish, norasmiy bandlikni qisqartirish va ijtimoiy himoyani kuchaytirish, mehnat munosabatlarini tartibga soluvchi huquqiy bazani takomillashtirish kabi masalalarga alohida e'tibor qaratildi.
Jonas Astrup, "uchinchi tomonning monitoringi" loyihasi rahbari O'zbekiston har qanday majburiy va bolalar mehnatidan ozod ekanini alohida ta'kidladi va bu xalqaro tashkilotlar tomonidan tasdiqlangan. Th.Astrup jahon hamjamiyatini ushbu axborotni keng tarqatishga chaqirdi va O'zbekistonda hamkorlik uchun barcha "eshiklar" ochilganligiga ishonch bildirdi.
"Uchinchi tomonning monitoringi" hisobotiga ko'ra, XMT joriy yilning 1 mart kuni bo'lib o'tgan brifingda 2021 yil yakunlari bo'yicha majburiy mehnat holatlari qayd etilmagan. XMTning O'zbekiston maqomi to'g'risidagi rasmiy bayonotiga javoban Cotton Campaign koalitsiyasi O'zbekiston paxtasiga global boykot bekor qildi.
Xalqaro tashkilotlar bilan hamkorlik va hamkorlik haqida so'z yuritar ekan, investitsiyalar va tashqi savdo vazirligi vakili Mirmuhsin Sultonov xalqaro brendlar bilan hamkorlikni rivojlantirish va O'zbek to'qimasini Shimoliy Afrika, Janubiy Osiyo, Yevropa va AQSh kabi yangi istiqbolli bozorlarda ilgari surish bo'yicha ishlab chiqilgan "yo'l xaritasi" haqida so'zlab berdi.
Tashqi ishlar vazirligi vakili Sultonbek Imomov tashqi ishlar vazirligi va O'zbekiston Respublikasining xorijdagi elchixonalari xorijiy hamkorlik kompaniyalarining takliflarini ko'rib chiqishga tayyor ekanini ta'kidladi.
Germaniyaning xalqaro hamkorlik tashkiloti (GIZ) vakili Joanna Moest "paxta sanoati sohasida barqaror rivojlanish va qo'shimcha qiymatlarni oshirish" loyihasi haqida so'zlab berdi. Shuningdek, u ishtirokchilarni "Fashion Incubator Tashkent" loyihasi doirasida jahon sertifikatlari va merchandiserlar treningini joriy etish bo'yicha seminarlar o'tkazilishi haqida ma'lumot bilan tanishtirdi.
Dan Petterson "Silverleafe" kompaniyasi bosh direktori O'zbekistonda biznes yuritish bo'yicha shaxsiy tajribasi bilan o'rtoqlashdi. U o'z fikrini investor va soha mutaxassisi sifatida mamlakatdagi biznes muhitining o'zgarishi, xususan, to'qimachilik sanoati haqida so'zlab berdi. U "Silverleafe" kompaniyasi O'zbekistonga xalqaro brendlarni jalb qilishda astoydil ish olib borishini qayd etdi.
"O'zto'qimachiliksanoat" uyushmasi raisi Ilhom Haydarov boykot bekor qilinishi o'zbek to'qimachilik sanoatini rivojlantirish uchun burilish nuqtasi bo'lgan tarixiy voqea ekanini ta'kidladi. Bu bugungi kunda o'zbek to'qimachilik sanoati, eksportni oshirish, investitsiyalarni jalb qilish, millionlab insonlar uchun yangi ish o'rinlari yaratish, ta'minot zanjirining barcha darajalarida munosib mehnat tamoyillariga asoslangan yangi mas'uliyatli biznes modelini shakllantirishga ijobiy zamin yaratmoqda.
Ta'kidlash joizki, bugungi kunda O'zbekistonning to'qimachilik sanoati barcha turdagi to'qimachilik mahsulotlarini ishlab chiqaradigan 7000 dan ortiq kompaniya hisoblanadi. Tarmoqda 401,0 mingdan ortiq kishi mehnat qilmoqda, ularning 60 foizi ayollar va yoshlardir. Bu xalqaro hamjamiyatning diqqat markazida bo'lishi kerak bo'lgan oxirgi haqiqatdir, chunki xodimlarning keyingi hayoti xorijiy kompaniyalarning buyurtmalariga bog'liq.
Endi oldimizda yangi makon ochilganda, soha oldida katta vazifalar turibdi va biz o'z oldimizga qo'ygan maqsadlarimizni ro'yobga chiqarishni ta'minlash va jahon to'qimachilik jamiyatining to'laqonli ishtirokchisiga aylanamiz, deb qat'iy ishonamiz.
Jahon to'qimachilik brendlari bilan ishlash to'qimachilik sanoatini rivojlantirishda muhim yo'nalish bo'lib, yangi tovar bozorlariga chiqish, tayyor mahsulotlar eksportini oshirish hisobiga hamkorlikning yangi vektorlari ochilmoqda va buning natijasida ijtimoiy masalalar hal etilmoqda.
Keyingi yillarda xalqaro tashkilotlar va O'zbekiston idoralari o'rtasidagi muloqot tubdan yangi bosqichga ko'tarildi. O'zbekistonda paxta terimida bolalar va majburiy mehnatning to'liq yo'qligi faktini e'tirof etish brendlar va O'zbekiston to'qimachilik mahsulotlari ishlab chiqaruvchilari o'rtasidagi hamkorlikni yanada mustahkamlashni nazarda tutadi.
Bugun O'zbekiston brendlar bilan ishlashga tayyor ekanini aytish mumkin. Buning uchun tadbirkorlik faoliyatini tashkil etish uchun sharoit yaratilgan. Ochiq bozor sharoitida ishlab chiqarish va biznesni mohirona boshqarishga qodir bo'lgan moliyaviy resurslar, mehnat resurslari mavjud bo'lib, yuklarni yetkazib berishning optimal yo'nalishlari va yo'laklarini ta'minlovchi samarali transport-logistika tizimi barpo etildi, ishlab chiqarilayotgan mahsulotlar xalqaro talablar va standartlar bilan uyg'unlashtirish orqali sertifikatlanadi. Xalqaro sertifikatlashtirish kompaniyalari bilan hamkorlikda xalqaro standartlarni amalga oshirish bo'yicha ishlar olib borilmoqda. Har yili "OEKO-TEX Standard 100","BSCI", "Sedex","GOTS" va boshqa standartlar bo'yicha sertifikatlar olgan o'zbek to'qimachilik korxonalari soni ortib bormoqda.
Xalqaro moliya korporatsiyasi (IFC) tomonidan O'zbekistonning ayrim hududlarida paxta sektoridagi islohotlarni qo'llab-quvvatlash hamda ijtimoiy mas'uliyatli va ekologik barqaror paxta (SCSS) tizimini joriy etish normalari joriy etildi.
Sanoat yutuqlari bilan yaqindan tanishish maqsadida joriy yilning 26 aprel kuni bo'lib o'tadigan O'zbekiston xalqaro to'qimachilik konferensiyasida hamda Toshkent shahrida har yili o'tkaziladigan "UzTextile Expo Spring 2022" O'zbekiston to'qimachilik va moda sanoatining 4-xalqaro ko'rgazmasida ishtirok etishga taklif etamiz.