Korrupsiyaga qarshi kurash O'zbekiston davlat siyosatining ustuvor yo'nalishi hisoblanadi

Korruptsiya jamiyatga har tomonlama salbiy ta'sir ko'rsatadi, hayot sifatiga ta'sir qiladi, ijtimoiy tengsizlikni kuchaytiradi, davlat institutlariga ishonchni pasaytiradi, jinoyatchilikning ko'payishiga yordam beradi, jamiyatni ruhiy tushkunlikka soladi va zarur islohotlarni amalga oshirishga to'sqinlik qiladi. Korruptsiyaga qarshi kurash huquqiy, institutsional va ta'lim choralarini o'z ichiga olgan kompleks yondashuvni talab qiladi.

Shu sababli Shavkat Mirziyoyev 2017 yil yanvar oyida O'zbekiston Prezidenti lavozimiga kirishib, birinchi navbatda "korrupsiyaga qarshi kurashish to'g'risida" gi qonunni qabul qilishni boshladi, unga ko'ra korrupsiyani bartaraf etish davlat siyosatining asosiy yo'nalishlaridan biri sifatida belgilandi. 
Shu bilan birga, Sh.Mirziyoyev joriy yilda Toshkentda bo'lib o'tgan korrupsiyaga qarshi kurashish sohasida yuqori xalqaro mukofotni topshirish marosimida korrupsiyaga qarshi kurashish bo'yicha milliy strategiyani 2030 yilgacha ishlab chiqish va amalga oshirishni e'lon qildi. 
Ta'kidlanganidek, hujjatda davlat organlari faoliyatining shaffofligini yanada ta'minlash va hisobdorligini oshirish, ochiq ma'lumotlar tizimini takomillashtirish, korrupsiyaga qarshi kurashish sohasidagi huquqiy asoslar va institutsional mexanizmlarni mustahkamlashga alohida e'tibor qaratiladi.
Bundan tashqari, ilmiy tashkilotlar va oliy o'quv yurtlari vakillariga, shuningdek mustaqil ekspertlarga normativ-huquqiy hujjatlar va ularning loyihalarini ilmiy va mustaqil korrupsiyaga qarshi ekspertizadan o'tkazish huquqi berildi.  
"O'zbekiston-2030" strategiyasida korrupsiyaga qarshi kurash davlat hokimiyatining eng muhim ustuvor yo'nalishlaridan biri sifatida belgilangan. Ushbu dasturiy hujjatda korrupsiya omillarini bartaraf etish tizimi samaradorligini oshirish va jamiyatda korrupsiyaga nisbatan murosasiz munosabatni shakllantirishni davom ettirish bo'yicha kompleks vazifalarni qat'iy amalga oshirishga alohida e'tibor qaratilgan.
Shuni ta'kidlash kerakki, so'nggi yetti yil - 2016-2023 yillarda O'zbekistonda korrupsiyaga qarshi kurashish sohasida bir qator fundamental islohotlar amalga oshirildi. 
Birinchidan, korrupsiyaga qarshi siyosatni shakllantirish va uning samaradorligini oshirishga qaratilgan 90 dan ortiq normativ-huquqiy hujjatlar qabul qilindi va amalga oshirilmoqda.
Umuman olganda, bugungi kunda O'zbekistonda korrupsiyaga qarshi kurashish bo'yicha normativ-huquqiy baza shakllantirildi, korrupsiyaga qarshi yangi vositalarni o'z ichiga olgan mustahkam institutsional asos (profilaktika va jinoyat-huquqiy chora-tadbirlar simbiozi) yaratildi.
Ikkinchidan, korrupsiyaga qarshi kurashning institutsional bazasini takomillashtirish maqsadida quyidagi chora-tadbirlar amalga oshirilmoqda:
 2017 yilda korrupsiyaga qarshi kurashish bo'yicha Respublika idoralararo komissiyasi, 2019 yilda esa davlat xizmatini rivojlantirish agentligi tashkil etildi;
 davlat siyosatini amalga oshirish uchun korrupsiyaning oldini olish va unga qarshi kurashishga qaratilgan yangi organ-korrupsiyaga qarshi kurashish agentligi tashkil etildi;
 O'zbekiston Respublikasi korrupsiyaga qarshi kurashish Milliy kengashi va uning hududiy kengashlari faoliyat ko'rsatmoqda;
 2020 yilda O'zbekiston Respublikasi sudyalar oliy kengashi tashkil etildi, sudyalarni tanlash va tayinlash tizimi takomillashtirildi. Sud tizimida korrupsiyaning oldini olish samaradorligini oshirish doirasida sudyalarning daxlsizligini ta'minlash va korrupsiyaning oldini olish bo'yicha sud inspeksiyasi tashkil etildi. 
2020 yilda O'zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalarida korrupsiyaga qarshi kurashish va sud-huquq masalalari qo'mitalari tashkil etildi;
 vazirliklar va idoralarning korrupsiyaga qarshi kurashish sohasidagi faoliyatini muvofiqlashtirish bo'yicha ishlar davom etmoqda; davlat va xo ' jalik boshqaruvining barcha organlarida korrupsiyaga qarshi ichki nazorat tizimini ("komplaens-nazorat") joriy etish va samarali faoliyat ko ' rsatishni tashkil etish;
Uchinchidan, oliy Majlis Senati va Qonunchilik palatasi qo'mitalari tomonidan korrupsiyaga qarshi kurashish sohasida parlament nazorati bo'yicha ishlar amalga oshirildi. 
Mamlakat parlamenti palatalari tomonidan korrupsiyaga qarshi kurashish sohasidagi 10 dan ortiq normativ-huquqiy hujjatlar loyihalari (manfaatlar to'qnashuvi, normativ-huquqiy hujjatlarning korrupsiyaga qarshi ekspertizasi va boshqalar) ko'rib chiqildi va ma'qullandi. 
Parlament nazorati doirasida oliy Majlis Senatining sud huquqi va korrupsiyaga qarshi kurashish qo'mitasi hamda korrupsiyaga qarshi kurashish agentligining hududlarda davlat organlari mansabdor shaxslari tomonidan olib borilayotgan ishlar to'g'risidagi hisobotlari tinglandi, natijada mahalliy Kengashlar qarori qabul qilindi.
"Korrupsiyaga qarshi kurashish to' g 'risida" gi qonun doirasida davlat soliq qo ' mitasi rahbariyatining "korrupsiyadan xoli soha" loyihalarini amalga oshirish to ' g 'risidagi, shuningdek, sog' liqni saqlash va oliy va o 'rta ta' lim vazirliklari rahbarlarining hisobotlari eshitildi.
To'rtinchidan, davlat organlari faoliyatida ochiqlik va shaffoflik tamoyillari alohida ahamiyat kasb etmoqda. Shu munosabat bilan davlat ahamiyatiga molik bir qator chora-tadbirlar amalga oshirilmoqda.
Shunday qilib, O'zbekiston Respublikasi korrupsiyaga qarshi kurashish agentligi 2022 yilda davlat organlari va tashkilotlari faoliyatining ochiqligini ta'minlashdagi kamchiliklarni tahlil qildi va maqsadli ko'rsatkichlar asosida "ochiqlik indeksi"shakllantirildi.
Indeks 86 vazirlik, idora va muassasalarning faoliyatini qamrab oldi, ularning ochiqligi 0 dan 100 ballgacha bo'lgan shkala bo'yicha baholandi. Bahoga ko'ra, 15 ta davlat organlarining faoliyati "yashil" toifaga kirdi (71-100 ball), faoliyat
44 ta tashkilot "sariq" baho oldi (55-71 ball) va bir nechta tashkilotlar "qizil" toifaga kiritildi (55 balldan past).
"Ochiqlik indeksi" ni baholash tizimi to'liq raqamlashtirildi, keng jamoatchilikka "Open" platformasi orqali Real vaqt rejimida davlat organlarining samaradorligi va samaradorligini kuzatish imkoniyati berildi. index».
"Inson omili" ni kamaytirish maqsadida barcha sohalarda AKTni keng joriy etish bo'yicha ishlar yo'lga qo'yildi. Xususan, "raqamli O'zbekiston-2030" strategiyasi doirasida davlat va xo'jalik boshqaruvi organlari faoliyatini raqamlashtirish bilan bog'liq 369 ta loyiha amalga oshirildi.
Ijtimoiy sohada "elektron mehnat daftarchasi", "elektron sog'liqni saqlash tizimi", "oliy ta'lim jarayonini boshqarish axborot tizimi" (HEMIS), umumta'lim maktablarida "elektron kundalik tizimi", imtiyozlar va moddiy yordamni taqsimlashda shaffoflikni ta'minlashga imkon beradigan "ijtimoiy himoyaning yagona reyestri" tizimi yaratildi.
Qurilish, davlat xaridlari, ta'lim, sog'liqni saqlash va bank sohasida "korrupsiyasiz soha" loyihalari, shuningdek "korrupsiyasiz hudud" va "ochiq va shaffof hudud"tashabbuslari amalga oshirildi.
Beshinchidan, aholining huquqiy ongi va huquqiy madaniyatini oshirish, jamiyatda korrupsiyaga nisbatan murosasiz munosabatni shakllantirish bo'yicha ishlar davom etmoqda:
- 2023 yil davomida 29,9 ming davlat xizmatchisi korrupsiyaga qarshi kurashish bo'yicha maxsus tayyorgarlikdan o'tdi;
Korruptsiyaga qarshi keng ko'lamli islohotlar bugun o'z samarasini bera boshladi. Jahon hamjamiyati O'zbekistonda korrupsiyaga qarshi choralar samaradorligini tan oladi. Quyidagi xalqaro reytinglarda ko'rsatkichlarning o'sishi kuzatilmoqda: 
- 2023-yilda "Transparency International" korruptsiyani idrok etish indeksi reytingida O'zbekiston 180 mamlakat orasida 121-o'rinni egallab, 2022-yilga nisbatan besh pog'onaga ko'tarildi; 
Ma'lumot uchun. 2021 yilda O'zbekiston 140-o'rinni, 2020 yilda 146 — o'rinni egalladi.2019 yilda mamlakat 153-o'rinni, 2017 yilda 157-o'rinni, 2016 yilda esa 156 – o'rinni egalladi.
- O'zbekiston Respublikasi Open Data Inventory (ODIN) ochiq ma'lumotlar reytingida 70 ball bilan 195 mamlakat orasida 30-o'rinni egalladi va markaziy Osiyoda 1-o'rinni saqlab qoldi. Bu haqda Open Data Watch hisobotida xabar berilgan;
-Trace Matrix poraxo'rlik matritsasi (+1 ball) 2022-yilda 131-o'rindan 2023-yilda 58 ball bilan 130-o'ringa ko'tarildi(1 dan 100 ballgacha, 1 ball eng ijobiy);
- 2022-yilgi Global Data Barometer reytingida O'zbekiston 32 ball to'plagan va dunyoda 58-o'rinni egallagan;
- 2022-yilda Open Data Inception reytingida O'zbekiston dunyo mamlakatlari orasida ochiq ma'lumotlar manbalari soni bo'yicha dunyoda 4-o'rinni egalladi.
Korrupsiya jinoyatlari uchun har qanday davlat amaldorlarini (hokimlar, prokurorlar, turli davlat muassasalari boshliqlari) jalb etish jarayonida qonun ustuvorligi prinsipi qat'iy ta'minlanadi.
Davlat xaridlari to ' g 'risidagi qonun hujjatlari talablariga rioya etilishi yuzasidan masofadan turib monitoring qilish natijalari bo' yicha vazirliklar va idoralarga ko 'rsatilgan xaridlar bo' yicha korrupsiya buzilishlarining sabablari va shartlarini bartaraf etish bo ' yicha 110 ta taqdimnoma yuborildi. 
Shu bilan birga, O'zbekistonda korrupsiyaga qarshi kurashish sohasida xalqaro hamkorlikni mustahkamlashga alohida e'tibor qaratilmoqda. Xususan, korrupsiyaga qarshi kurashda xalqaro hamkorlik doirasida BMTTD, BMT UNP, Jahon banki, YEXHT, Germaniya xalqaro hamkorlik jamiyati, "mintaqaviy muloqot" xalqaro tashkiloti va AQSh, Fransiya, Sloveniya, Finlyandiya, Estoniya, Malayziya, Qozog'iston va boshqa qator xorijiy davlatlar bilan aloqalar yanada rivojlandi.
O'zbekiston korrupsiyaga qarshi kurashish agentligi va Fransiya korrupsiyaga qarshi kurashish agentligi o'rtasida hamkorlik Memorandumini amalga oshirish bo'yicha chora-tadbirlar rejasi ishlab chiqildi va tasdiqlandi.
Korrupsiyaga qarshi kurashish agentligi YEXHT bilan birgalikda "O'zbekistonda korrupsiyaga qarshi kurashda yordam"loyihasining ikkinchi bosqichini amalga oshirmoqda. Qatar davlatining ma'muriy nazorat va shaffoflik departamenti, qonun ustuvorligi va korrupsiyaga qarshi kurash markazi, korrupsiyaga qarshi kurash va fuqarolik huquqlari bo'yicha Koreya komissiyasi, Misr Arab Respublikasi ma'muriy nazorat boshqarmasi o'rtasida o'zaro anglashuv memorandumlari imzolandi.
Umuman olganda, korrupsiyaga qarshi kurash sohasida amalga oshirilayotgan islohotlar alohida ahamiyatga ega, chunki ular korrupsiyaning sabablari, shartlari va oqibatlarini o'z vaqtida bartaraf etishga qaratilgan. O 'zbekiston Respublikasining korrupsiyaga qarshi siyosatini yanada mustahkamlash uchun davlat strategiyasining quyidagi vazifalari (yangi o' zbekistonning 2022-2026-yillarga mo ' ljallangan rivojlanish strategiyasi va "o' zbekiston-2030 " strategiyasi) samarali bajarilishi alohida qayd etildi.: