Qoraqalpog‘istondagi imkoniyatlar tahlil qilinib, galdagi vazifalar belgilandi

---

Kegeyli tumanida 19-avgust kuni Qoraqalpog‘iston Respublikasini ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish masalalari muhokamasi bo‘yicha yig‘ilish bo‘lib o‘tdi.

Barcha hududlar qatori Qoraqalpog‘istonda ham drayver yo‘nalishlarda investitsiya, ish o‘rni, eksportni ko‘paytirish choralari ko‘rilmoqda. O‘tgan davrda Qoraqalpog‘istonda 1,4 milliard dollar to‘g‘ridan to‘g‘ri xorijiy investitsiya evaziga 150 ta loyiha ishga tushgan. Tadbirkorlar 12 mingdan 25 mingga, tijorat maydonlari 1,5 million kvadrat metrga ko‘payib, 212 ming odam doimiy ishga joylashgan.

Biznes va investitsiya uchun qulay muhit natijasida tadbirkorlik rivojlanayapti. Masalan, faoliyatini mikroloyihadan boshlagan 13 ming tadbirkor kichik biznesga, yana 351 tasi o‘rta biznesga o‘tdi. Yillik “aylanmasi” 100 milliard so‘mdan yuqori tadbirkorlar 43 taga yetdi.

Ijtimoiy infratuzilma natijasini odamlar o‘z hayotida ko‘rmoqda. Xususan, maktabgacha ta’lim qamrovi 28 foizdan 84 foizga oshdi. Yangi 21 ta maktab qurildi, yana 243 tasi to‘liq ta’mirlandi.

Ilk marta 700 o‘ringa mo‘ljallangan 17 qavatli “Ay-Ti park” qurildi. “Bir million dasturchi” loyihasi doirasida ikki yil ichida 40 mingga yaqin qoraqalpog‘istonlik yoshlar o‘qitildi.

Tuman va shaharlarda 74 ta oilaviy shifokorlik punkti, 81 ta poliklinika, 92 ta mahalla tibbiyot punktlari ishga tushdi. To‘rtko‘l, Qo‘ng‘irot va Chimboy tumanlarida qo‘shma shikastlanish va o‘tkir qon-tomir kasalliklari markazlari tashkil etildi.

Yaqin-yaqingacha o‘z uyiga mulk huquqi bo‘lmagani sababli 100 mingdan ortiq aholi qiynalib kelayotgan edi. Bu muammo hal bo‘lib, 27 mingta xonadonda yashovchi fuqarolarning uy-joyiga bo‘lgan mulk huquqi e’tirof etildi.

Qoraqalpog‘istonda Mahallalarni qo‘llab-quvvatlash jamg‘armasi tashkil qilinib, 452 ta mahallaning har biriga 500 million so‘mdan ajratildi. Natijada, 316 kilometr ichki yo‘l ta’mirlandi, 151 kilometr elektr tarmog‘i yangilandi, 55 kilometr gaz va 112 kilometr suv tarmog‘i o‘tkazildi.

Osiyo taraqqiyoti bankidan jalb qilingan 274 million dollar hisobidan “Buxoro – Nukus – Beynov” yo‘nalishidagi 240 kilometr magistral yo‘l yaqin kunlarda ishga tushadi.

Orol bo‘yidagi iqlim sharoitini yaxshilash bo‘yicha ham juda katta dastur boshlangan. So‘nggi yetti yilda Orol dengizining qurigan tubida 1,9 million gektarda yashil qoplamali o‘rmonzorlar barpo etildi. Ekotizimni yaxshilash, sho‘rlangan, suvsiz muhitda yangi nav va urug‘larni yaratish uchun Orolbo‘yi xalqaro innovatsiya markazi tashkil etildi.

Yaqinda qishloq xo‘jaligini iqlimga moslashtirish dasturi tasdiqlandi. Unga ko‘ra, Orol bo‘yida iqlim o‘zgarishi oqibatini yumshatishga 80 million dollar beriladi. Ushbu mablag‘lar 100 ming gektar yaylovni degradatsiyadan chiqarish, tuproq-iqlimga mos kunjut va qovun navlarini yetishtirish, chorva ozuqa bazasini mustahkamlash va kadrlar tayyorlashga beriladi.

Shu bilan birga, foydalanilmagan imkoniyatlar ham ko‘p. Ayrim investitsiya loyihalari ijrosi sust. Yil boshidan beri Qoraqalpog‘istondagi 19 ming korxona 350 milliard so‘mlik soliq imtiyozlaridan foydalangan. Natijada tadbirkorlar “soya”dan chiqqani, faoliyatini kengaytirgani hisobiga 4 ming aholi ishli bo‘ldi. Lekin, imtiyoz olgan 6 ming korxonada  ish o‘rinlari kamaygan.

Aslida, Qoraqalpog‘istonda biznes uchun yaratilgan imkoniyat va sharoit boshqa birorta viloyatda yo‘q. Bu imkoniyatlar loyiha va ish o‘rniga aylantirilganida, ko‘rsatkichlar 5-10 karra yuqori bo‘lardi.

Shu sababli yarim yil yakunlari bo‘yicha Qorao‘zak va Taxiatosh hokimlari ishdan olingan. Amudaryo, Beruniy, Bo‘zatov, Kegeyli, Qo‘ng‘irot, Qonliko‘l, Mo‘ynoq, Taxtako‘pir, To‘rtko‘l, Xo‘jayli va Chimboy tuman hokimlariga intizomiy jazo qo‘llangan.

Yig‘ilishda respublikadagi ulkan imkoniyatlar ko‘rsatib o‘tildi.

Masalan, yil boshidan beri Qoraqalpog‘istonga 1 million 300 ming sayyoh kelgan. Lekin, mehmonxona o‘rinlari kam. Agar yer berilsa, tadbirkorlar zamonaviy mehmonxona va kongress xoll qurish istagini bildirgan.

Nukus shahrida joylashgan “Achchiqko‘l” atrofidagi 20 gektarda turar joy, zamonaviy mehmonxona va dam olish maskanlarini tashkil qilish mumkin. Do‘stlik va Kegeyli kanallari, Xo‘jaylidagi “Tasli jap” va “Shirin jap” kanallari bo‘yida savdo va ko‘ngilochar maskan tashkil etsa bo‘ladi. Amudaryo, To‘rtko‘l, Beruniyda ham turistlarni jalb qilish bo‘yicha juda katta salohiyat bor.

“G‘uzor – Buxoro – Nukus – Beynov” yo‘li bo‘yidagi 140 gektar yerda 300 ta savdo va servis obyektini joylashtirsa bo‘ladi. Ellikqal’ada zamonaviy bozor qurilsa, savdo va xizmatlar ko‘payadi.

O‘tgan yili Beruniy tumanidan 22 gektar ajratilib, Urgut erkin iqtisodiy zonasi hududi kengaytirilgan edi. Lekin, shu paytgacha bu yerda birorta ham loyiha qilinmagan. Vaholanki, bu hududda barcha infratuzilma bor, temir yo‘l ham o‘tgan. Xom ashyo zaxiralari ham yonginasida joylashgan.

Qoraqalpog‘istondagi yer ajratishni soddalashgan tizimi iqtisodiy zona hududi uchun ham joriy qilinsa, bu yerda 320 million dollarlik loyihalarni joylashtirsa bo‘ladi.

Investorlar Qorao‘zakdagi “Qoybaq” mahallasidagi 500 gektarda qo‘ychilikka ixtisoslashgan klasterni ishga tushirish uchun 10 million dollar sarmoya kiritishga tayyor. Bu klasterda 10 ming bosh qo‘y boqilib, 100 tonna go‘sht yetishtiriladi.

Davlatimiz rahbari bunday imkoniyatlarni ishga solib, iqtisodiyotni rivojlantirish bo‘yicha mutasaddilarga topshiriqlar berdi.

Qoraqalpog‘istonda bu yil boshlasa bo‘ladigan 1,9 milliard dollarlik 103 ta yirik loyiha shakllantirilgan. Tarmoqlar yo‘nalishida ham bir yil ichida jami 275 million dollarlik 14 ta loyiha ishga tushiriladi. Umuman, yana 9,5 milliard dollarlik 120 dan ziyod istiqbolli loyihalar tayyorlangan.

Mutasaddilarga tadbirkorlar bilan ishlab, har bir tuman kesimida “Qoraqalpog‘istonda biznes qiling” dasturini tayyorlash vazifasi qo‘yildi. Bu dastur Qoraqalpog‘istonda sanoat, qishloq xo‘jaligi va xizmatlarni rivojlantirish uchun yangi nafas, kamida 10 milliard dollarlik investitsiya va 500 ming ish o‘rni uchun katta zamin bo‘ladi.

Bir so‘z bilan aytganda, qoraqalpoq elining ertasi bugunidan yaxshi bo‘lishi uchun katta marralar olingan. Buning uchun barcha hamjihat bo‘lib, fidokorona mehnat qilishi zarurligi ta’kidlandi.

Joriy yilda turkiy xalqlarning ulug‘ shoiri Ajiniyozning 200 yillik yubileyini nishonlash to‘g‘risida qaror qabul qilingan. Davlatimiz rahbari shoirning xalq uchun xizmat qilgan fidoyi zotlarni “hazrati inson” deb ataganini yodga oldi va barchani shunday ishlashga da’vat etdi.

– Avval ham aytganimdek, o‘zbek va qoraqalpoqning tarixi ham, taqdiri ham bir. Men ishonaman, bizning yorug‘, baxtli kelajagimiz ham albatta bir bo‘ladi. Bu yo‘lda sizlarga, hurmatli yoshulli va tadbirkorlarimizga yangi yutuq va omadlar tilayman, – dedi Prezident.

Yig‘ilishda Qoraqalpog‘iston Respublikasi va tarmoqlar rahbarlari, shahar va tumanlar hokimlari muhokama qilingan masalalar yuzasidan axborot berdi.